Kırk Hadis-i Şerif – 10. Hadis
Kırk Hadis-i Şerif
10. Utanmadıktan Sonra Dilediğini Yap.
Hz.Peygamber s.a.v. Efendimizin nübüvvetle görevlendirilişinin ilk yıllarında sık sık tekrar buyurduğu bu hadis-i şerif, hayâ duygusunun insanı fenalık yapmaktan alıkoyma özelliğine, hayasızlığın ne büyük ayıp olduğuna işaret eder.
Bir ilahi lütuf olarak insana bahşedilmiş olan utanma duygusu yani hayâ iki türlüdür.Birincisi Cenab-ı Hak’tan utanma, ikincisi insanlardan utanma. İnsanın tavır ve davranışlarına yansıyacak ölçüde hayâ duygusu, her iki utanma hali ile birlikte mümkündür. Zaten her ikisi birbirine bağlıdır. Yani Allah’ tan utanmayan insandan, insandan utanmayan Allah’tan utanmaz. Nitekim bir başka hadis-i şerifte “Hayâ imandan bir şubedir” buyurulmuştur.
Hayâ sahibi insan yüce bir ahlâka sahip demektir. Eline büyük fırsat ve imkanlar geçse de fenalık yapamaz. Kimseye zararı dokunmaz. Fenalık ve çirkin işler yapmaktan, konuşmaktan utanmayan insan ise kötü ahlâk sahibi insandır ki, nerede duracağı belli değildir. Böylelerin şerrinden Allah’ a sığınmak gerekir.
(Buhârî, Edep,78; Beyhakî, Şuâbü’l-İman, nr. 7734; İbn Kesîr, el-Bidâye,12/54.)